Wina z regionu Rioja
La Rioja jest najmniejszą ze wszystkich 17 wspólnot autonomicznych Hiszpanii i najważniejszym ośrodkiem produkcji wina w tym kraju. Apelacja, w hiszpańskim nazewnictwie Denominación de Origen, dla riojańskich win powstała w 1925 roku, a potem, w roku 1991 jako pierwszej w Hiszpanii, jej rangę podniesiono do statusu Calificada, dodając do skrótu DO, tak pożądane kolejne dwie litery Ca. Oprócz DOCa Rioja, na terenie Hiszpanii jeszcze tylko jedna apelacja cieszy się tym statusem i jest nią DOCa Priorat.
Tereny, na których uprawia się winorośl dostarczającą gron na słynne riojańskie wina, ciągną się pasem o długości 100 i szerokości 40 kilometrów po obydwóch brzegach najdłuższej rzeki Hiszpanii – Ebro. Jednym z jej dopływów jest rzeka Tirón, do której wpada Río Oja. To ta rzeka dała nazwę całemu regionowi winiarskiemu rozciągającemu się na terytorium aż trzech wspólnot autonomicznych – wspomnianej La Rioja, a także Nawarra oraz jednej z prowincji Kraju Basków o nazwie Álava. La Rioja położona jest w malowniczej dolinie; od północy wznosi się łańcuch górski o nazwie Sierra de Cantabria, a od południa Sierra de la Demanda.
Apelacja Rioja ma aż dwie stolice winiarskie – oficjalną jest Logroño; to tutaj swą siedzibę ma Consejo Regulador oraz nieoficjalną – Haro, dokąd wysyłane są próbki win ubiegających się o przyznanie apelacji. Tutaj znajdują się także ośrodki badawcze i te kształcące enologów.
Najsłynniejszy region uprawy winorośli w Hiszpanii podzielony jest na trzy obszary. Są to: Rioja Oriental (do niedawna zwana Baja), w większości położona na terenie wspólnoty autonomicznej Nawarra. Są to tereny o niskich wysokościach nad poziomem morza i klimacie śródziemnomorskim, stanowiące najlepsze siedlisko dla szczepu garnacha. Drugi obszar stanowi Rioja Alavesa położona na terenie należącej do Kraju Basków prowincji Álava. Tutejsze winogrady znajdują się na wyższych wysokościach, a panujący klimat jest określany mianem śródziemnomorsko-atlantyckiego. Powstające tu wina są pełne, krągłe, o dość wysokiej kwasowości. Trzeci obszar to Rioja Alta – jest najwyżej położony, o największych opadach deszczu i klimacie atlantyckim z wpływami górskimi i kontynentalnymi, z dużą liczbą nisz klimatycznych, będących wynikiem pagórkowatego ukształtowania terenu i licznych dolin rzecznych. Tutejsze wina zazwyczaj mają największy potencjał dojrzewania. Riojańskie winnice położone są u podnóża i na zboczach Sierra Cantabria – naturalnej bariery chroniącej obszary uprawne przed atlantyckimi wiatrami. Z powodu górzystego ukształtowania terenu winogrona są tu zbierane ręcznie. W okolicy znajduje się wiele starych winnic liczących często pomiędzy 40 i 80 lat. Winnice najczęściej są niewielkie, niektóre nawet o powierzchni poniżej jednego hektara. Większość z winogrodników ma podpisane z winiarniami długoterminowe kontrakty na dostawę winogron. Od jakiegoś czasu długo debatowano nad zmianami w Rioja i teraz można obserwować już efekty owej burzy mózgów. W przeszłości klasyczne wina riojańskie były winami kupażowanymi z win pochodzących ze wszystkich trzech obszarów uprawy winorośli w Rioja, a na etykiecie nosiły tylko ogólne oznaczenia DOCa Rioja. Bardzo rzadko pojawiała się dodatkowa specyfikacja, np. Rioja Alta. Wagę przywiązywano głównie do okresu dojrzewania wina, a nie do specyfiki konkretnego siedliska. I to jest chyba największa zmiana dotycząca riojańskich win. Obecnie możemy mieć do czynienia z winami sygnowanymi DOCa Rioja lub też z winami pochodzącymi z konkretnego obszaru np. z Rioja Alta – DOCa Rioja Alta, konkretnego miasteczka np. z Cenicero – DOCa Rioja Vino de Cenicero czy nawet z konkretnej działki – wtedy nazwa działki także pojawi się na etykiecie – np. DOCa Rioja Alta Vino de Cenicero Finca Carrasol Viñedo Singular. Zmieniono także okresy dojrzewania win. I tak obecnie riojańskie wina możemy podzielić na: Zazwyczaj roczne lub dwuletnie, charakteryzujące się owocowością i świeżością. Są to wina co najmniej trzyletnie, które spędziły przynajmniej 1 rok w beczce (białe – przynajmniej 6 miesięcy). Nie precyzuje się okresu dojrzewania w butelce. Są to wina z najlepszych roczników, które dojrzewały 3 lata, z czego przynajmniej rok w beczkach, a potem minimum 6 miesięcy w butelce. Dla win białych okres dojrzewania wynosi 2 lata, z czego przynajmniej 6 miesięcy w beczce. Wina z wyjątkowych roczników, które dojrzewały 5 lat – co najmniej 2 lata w beczce i 2 kolejne lata w butelce. Dla win białych okres dojrzewania wynosi 4 lata, z czego przynajmniej 6 miesięcy w beczce. Odmiany winorośli, z których powstają wina w Rioja to: ciemne – tempranillo, garnacha tinta, graciano, mazuelo, maturana tinta, a białe – viura, malvasía, garnacha blanca, tempranillo blanco, maturana blanca, turruntés, chardonnay, sauvignon blanc i verdejo.Czytaj więcej
Geograficzny podział regionu Rioja
Okres dojrzewania win
Wina młode
Wina crianza
Wina reserva
Wina gran reserva
Odmiany winorośli z Rioja