Zrozumieć etykietę niemieckiego wina - klasyfikacja VDP

„A German wine label is one of the things life’s too short for” - sir Kingsley Amis

Verband Deutscher Prädikatsweingüter czyli w skrócie VDP to niemiecka organizacja zrzeszająca około 200 producentów wina w całym kraju. Jej celem jest dbałość o zachowanie wysokich standardów jakościowych produkowanego wina, co jest osiągane poprzez współpracę VDP. National Association wraz z dziesięcioma stowarzyszeniami regionalnymi (których decydujący głos zależy od wielkości zajmowanej powierzchni). Symbolem stowarzyszenia jest orzeł winogronowy VDP. Adler, który jest zastrzeżonym znakiem towarowym. Istnieje od ponad 100 lat. Niejako stoi na straży jakości niemieckich win.

Według klasyfikacji VDP. wyróżniamy cztery apelacje (od tych najniższych, o najszerszym zasięgu):

• VDP. Gutswein
• VDP. Ortswein
• VDP. Erste Lage ®
• VDP. Grosse Lage ®

Im wyższa jest apelacja, tym większe są wymagania względem koniecznych do zachowania standardów. Za tym idzie wyższa jakość otrzymywanego wina. Dodatkowe oznaczenia:

• Kabinett, Spätlese, Auslese, Beerenauslese, Trockenbeerenauslese, Eiswein: To oznaczenia związane z dojrzałością winogron i poziomem cukru w winie. Im bardziej dojrzałe winogrona, tym słodsze wino. Eiswein jest wytwarzany z winogron zamrożonych na krzewie.
• Grosses Gewächs: To specjalna kategoria dla wytrawnych win z najwyższej kategorii Grosse Lage.

Zaczynając od podstawy piramidy klasyfikacji VDP.:

VDP. Gutswein

Ta kategoria stanowi pewnego rodzaju wstęp do niemieckich win jakościowych. Wina z takim oznaczeniem są produkowane z zachowaniem wysokich standardów podczas produkcji i dobrze odzwierciedlają charakter odmiany i regionu. Symbol orła na butelce jest gwarancją, że owoce użyte do produkcji pochodziły z winnic należących do danej winnicy. Wybierając butelkę z oznaczeniem VDP. Gutswein można mieć pewność, że wino jest autentyczne i po prostu dobre/smaczne.'

VDP. Ortswein

Oznaczeniem VDP. Ortswein pojawia się na winach, które pochodzą z najlepszych winnic w obrębie danej miejscowości. W tych winach można już dokładniej wyczuć charakter terroir, ponieważ każda miejscowość posiada inne gleby oraz warunki mikroklimatyczne. Co więcej, dozwolone są jedynie wybrane regionalne odmiany winorośli. Można więc przyjąć, że kategoria VDP. Ortswein jest prekursorem dla win z pojedynczej winnicy czy parceli. 

VDP. Erste Lage ®

Wina z kategorii Erste Lage wyróżniają się pod względem jakości. Dodatkowo charakteryzuje je wysoki potencjał starzenia. Owoce pochodzą z wyznaczonych działek o unikalnym charakterze. Podobnie jak w przypadku poprzedniej kategorii wybór odmian jest ograniczony. Producenci zwracają również uwagę na wielkość plonów, aby nie była ona zbyt wysoka - niższa wielkość plonów jest związana z wyższą jakością owoców i otrzymywanych z nich win. Wina z oznaczeniem VDP. Erste Lage ® mają indywidualny charakter i ich degustacja jest wyjątkowym doświadczeniem. Wytrawne wina z tej kategorii są określane jako VDP. Erstes Gewächs ® i mają specjalne dodatkowe oznaczenie na etykiecie.

VDP. Grosse Lage ®

Kategoria najbardziej skupiona na wręcz ekstremalnej dbałości o jakość. Wina powstają w winnicach, które są znane i cenione na świecie, z długą tradycja uprawy winorośli i udokumentowanym, charakteryzującym się wyjątkowymi cechami, siedliskiem. Stanowią doskonałą ekspresję swojego niepowtarzalnego terroir - nie tylko rodzaju gleb czy położenia stoku, ale również wieloletniej (często nawet wielowiekowej) tradycji uprawy winorośli przez poprzednie pokolenia. Dla win wytrawnych w tej kategorii przygotowano określenie VDP. Grosses Gewächs ®.

Co oznacza klasyfikacja VDP dla konsumenta?

• Gwarancja jakości: wybierając wina z logo VDP można mieć pewność, że zostały produkowane z przestrzeganiem rygorystycznych standardów jakości.
• Unikalność: każde z win VDP posiada swój wyjątkowy i niepowtarzalny charakter, który odzwierciedla cechy terroir.
• Przejrzystość: klasyfikacja VDP jest bardzo przejrzysta, co ułatwia wybór odpowiedniego wina.

Klasyfikacja VDP. a inne systemy jakościowe

Klasyfikacja VDP to bardzo szczegółowy system, który odzwierciedla niemiecką tradycję winiarską i dbałość o jakość. Spróbujmy porównać go z innymi znanymi klasyfikacjami, aby lepiej zrozumieć jego specyfikę.

Porównanie z francuskim AOC:

• Podobieństwa: AOC (Appellation d'Origine Contrôlée): Francuski system AOC skupia się na ochronie nazw geograficznych i określeniu dozwolonych praktyk winiarskich w danym regionie. Podobnie jak VDP, AOC stanowi gwarancję pochodzenia wina i jego jakości.
• Różnice: VDP kładzie większy nacisk na jakość poszczególnych parceli (Grosse Lage, Erste Lage) oraz na poziom dojrzałości winogron (Kabinett, Spätlese itp.). AOC z kolei skupia się bardziej na tradycyjnych metodach produkcji i charakterystyce regionu.

Porównanie z włoskim DOCG:

• Podobieństwa: DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita): Włoski system DOCG jest podobny do francuskiego AOC, z tym że wprowadza dodatkowe gwarancje jakości.
• Różnice: VDP wyróżnia się bardziej szczegółowym podziałem na poziomy jakości i oznaczeniami związanymi z dojrzałością winogron. DOCG skupia się na tradycyjnych metodach produkcji i charakterystyce regionu, jednak nie posiada tak szczegółowego podziału na poziomy jakości jak VDP.

Podsumowując, wszystkie wymienione systemy klasyfikacji mają na celu ochronę nazw geograficznych, gwarantowanie jakości i pochodzenia wina oraz promowanie tradycyjnych metod produkcji a także regionów winiarskich. Różni je poziom szczegółowości - VDP wyróżnia się niezwykle szczegółowym podziałem na poziomy jakości i oznaczeniami związanymi z dojrzałością winogron. Również nacisk na jakość ma trochę inny charakter: VDP kładzie większy nacisk na jakość poszczególnych parcel, podczas gdy AOC i DOCG bardziej skupiają się na charakterystyce regionu.

Który system jest lepszy? Na to pytanie nie mamy jednoznacznej odpowiedzi. Każdy system ma swoje unikalne cechy i odzwierciedla specyfikę winiarstwa w danym kraju. Wybór odpowiedniego wina i tak ostatecznie zależy od indywidualnych preferencji oraz okoliczności.